About Me

My photo
H 22 Indraprasth chs near pratiksha nagar bus depot sion, Maharashtra, India
अन्यायाची चीड यावी असा माझा स्वभाव आहे .मित्र करण्यापेक्षा टिकविणे अधिक आवडते.मी सध्या sndt university,pvdt college of education mumbai येथे प्राध्यापक म्हणून कार्य करतो.

Tuesday 18 October 2011

Natural Calamity

De) vewmeefie&keÀ DeeHelleer ë- efvemeiee&le yeoueebkeÀcegUs / Ie[ecees[eRcegns efvecee&Ce Peeuesu³ee DeeHelleerme `vesmeefie&keÀ DeeHelleer' Demes cnCeleele.
efvemeie&efveefce&le DeeHelleer cnCepes He=LJeer®³ee He=<þYeeieeJejerue He´eke=ÀeflekeÀ j®evee DeeefCe ceveg<³e Je efJelle ³ee®ee efJeveeMe keÀjCeejer Ieìvee Demes cnCelee ³esF&ue. Vewmeefie&keÀ IeìkeÀ ³ee DeeHelleer®³ee efveefce&leerme keÀejCeerYetle þjleele.
vewmeefie&keÀ DeeHelleer®eer Goe. ë- 1) pJeeueecegKeer 2) YetkebÀHe 3) lmegveeceer 4) ceneHetj
vewmeefie&keÀ DeeHelleer®eer ue#eCes ë-
1) vewmeefie&keÀ DeeHelleer peueoieleerves GoYeJeleele.
2) He³ee&JejCeeJej oerIe&keÀeueerve HeefjCeece Ie[tve ³eslees.
3) vewmeefie&keÀ DeeHelleercegUs YeewieesefuekeÀ j®evee yeouelees.
4) DeeOegefvekeÀ leb$ee®ee JeeHej keÀjÀve efJeveeMee®eer leerJe´lee keÀceer keÀjlee ³esles.
5) ceeveJeer pevepeerJeve efJemkeÀUerle nesles.
De) vewmeefie&keÀ DeeHelleer ë- efvemeiee&le yeoueebkeÀcegUs / Ie[ecees[eRcegns efvecee&Ce Peeuesu³ee DeeHelleerme `vesmeefie&keÀ DeeHelleer' Demes cnCeleele.
efvemeie&efveefce&le DeeHelleer cnCepes He=LJeer®³ee He=<þYeeieeJejerue He´eke=ÀeflekeÀ j®evee DeeefCe ceveg<³e Je efJelle ³ee®ee efJeveeMe keÀjCeejer Ieìvee Demes cnCelee ³esF&ue. Vewmeefie&keÀ IeìkeÀ ³ee DeeHelleer®³ee efveefce&leerme keÀejCeerYetle þjleele.
vewmeefie&keÀ DeeHelleer®eer Goe. ë- 1) pJeeueecegKeer 2) YetkebÀHe 3) lmegveeceer 4) ceneHetj
vewmeefie&keÀ DeeHelleer®eer ue#eCes ë-
1) vewmeefie&keÀ DeeHelleer peueoieleerves GoYeJeleele.
2) He³ee&JejCeeJej oerIe&keÀeueerve HeefjCeece Ie[tve ³eslees.
3) vewmeefie&keÀ DeeHelleercegUs YeewieesefuekeÀ j®evee yeouelees.
4) DeeOegefvekeÀ leb$ee®ee JeeHej keÀjÀve efJeveeMee®eer leerJe´lee keÀceer keÀjlee ³esles.
5) ceeveJeer pevepeerJeve efJemkeÀUerle nesles.
ye) ceeveJeefveefce&le DeeHelleer ë- ceeveJee®³ee nueiepeea He´Je=lleercegUs GoYeJeCeeN³ee mebkeÀìebvee ceeveJeefveefce&leer DeeHelleer Demes cnCeleele.
ceeveJeefveefce&le DeeHelleer®eer Goe. 1) onMeoJeeo 2) yeeByemHeÀesì 3) Deeie 4) MegOo
5) DeHeIeele
ceeveJeefveefce&le DeeHelleer efvecee&Ce nesCeej veener ³ee®eer Keyeoejer IesCes ne meJee¥le ®eebieuee Ghee³e Deens. DeeHelleer J³eJemLeeHeveeJoejs mebkeÀìeHeemetve nesCeejs vegkeÀmeeve ceeveJee®³ee neleele vemesue lejer ³eesi³e J³eJemLeeHeveecegUs nesCeejs vegkeÀmeeve keÀceer keÀjlee ³esles. J³eJemLeeHeve ner mebkeÀuHevee efJemle=le Deens.

 DeeHelleer J³eJemLeeHevee®eer GefÎ<ìs ë- 1)DeeHelleer keÀeUele ceeveJeer meceepeeJej Dees{Jeuesu³ee peerefJele neveer jesKeC³ee®ee He´³elve keÀjCes Je l³eeletve ueeskeÀeb®eer megìkeÀe keÀjCes.
2) DeeHeômle J³ekeÌleeRvee peerJeveeJeM³ekeÀ Jemletb®ee HegjJeþe keÀjÀve DeeHelleer®eer leerJe´lee keÀceer keÀjCes. 3) DeeJeM³ekeÀ iejpee Je mecem³eeb®³ee leerJe´lesvegmeej He´eOeev³eke´Àceeves mees[efJeC³ee®ee He´³elve keÀjCes. 4)DeeHeeflleie´mle He´osMeeleerue ueeskeÀeb®es ceeveJeer peerJeve HetJe&efmLeleerle DeeCeCes.
5) DeeHeeflleie´mleebvee DeeefLe&keÀ, meeceeefpekeÀ He´Mve efJe®eejele IesTve HegveJe&meve keÀjCes.
DeeHelleer J³eJemLeeHevee®eer iejpe ë-
1) mebkeÀìeme meeceesjs peeC³eeme 2) DeeHelleer jesKeC³eemeeþer  3) DeeHelkeÀeueerve JewÐekeÀer³e megefJeOee
4) DeeHelkeÀeueerve HeefjefmLeleerle ceoleer®ee nele. 5) efveJeeje DeeefCe Devvee®eer HeekeÀerìs HegjefJeCes.
6) DeHeÀJeebHeemetve IeeyejÀ ve³es ³eekeÀefjlee He´meejceeO³eceeb®ee JeeHej
DeeHelleer J³eJemLeeHevee®³ee Hee³eN³ee ë-
1) DeeHelleer®es YeewieesefuekeÀ #es$e efveefM®ele keÀjCes.
2)DeeHelleer®eer ceeefnleer osCes Je GefÎ<ì mHe<ì keÀjCes.
3) DeeHelleer J³eJemLeeHevee®es He´efMe#eCe osCes.
4) DeeHelleer®es HetJee&vetceeve yeebOeCes.
5) DeeHelleer J³eJemLeeHeve keÀe³ee&®eer HetJe&le³eejer keÀjCes.
6) meceepe He´yeesOeve / peeie=leer efvecee&Ce keÀjCes.
7) menYeeieer
MeemekeÀer³e-Keemeieer /mesJeeYeeJeer mebmLee Je J³ekeÌleeR®eer YetefcekeÀe megmHe<ì keÀjCes.
vewmeefie&keÀ DeeHelleerë- YetkebÀHe  ë- YegHe=<þeKeeueer vewmeefie&keÀ keÀejCeeves efvecee&Ce Peeuesu³ee neue®eeueercegUs YetHe=<þeuee neojs yemeleele ³eeuee YetkebÀHe Demes cnCeleele.
YetkebÀHee®eer keÀejCes ë- 1) Ye´bMecetuekeÀ neue®eeueer 2) pJeeueecegKeer GêskeÀ Je mHeÀesì 3) YetHeeleeefuekeÀ Keb[keÀeb®³ee mebj®evesle yeoue neslees. 4) YetHe=<þee®es meblegueve efyeIe[les. 5) YetieYee&leerue HeeC³ee®ee JeeHeÀ He=LJeer®³ee He=<þYeeieeJej Hemejles. 6) Keesue KeeCekeÀece kesÀu³eecegUs.7) pe[ ceeueJeent Jeenveeb®eer JeenletkeÀ.
YetkebÀHee®es HeefjCeece ë- 1) YetkebÀHeecegUs He´®eb[ He´ceeCeele efJelleneveer Je He´eCeneveer nesles. peefceveeruee Yesiee He[u³eecegUs jmles, Iejsoejs, Fceejleer Jeiewjs meJe& GoOJemle nesleele. 2) YetkebÀHeecegUs keÀOeer keÀOeer veÐeeb®es ceeie& yeoueleele. veJ³eeves Kee[³ee efvecee&Ce neslee. l³ee®ee ceeveJeer peerJeveeJej yeje-JeeF&ì HeefjCeece neslees.3) mecegêele YetkebÀHe Peeu³eeme lmegveeceer ueeìeb®eer efveefce&leer nesles DeeefCe efkeÀveeN³eeueiele®eer ieeJes / Menjs Jeentve peeleele. 4) JeeoUecegUs Pee[s-Peg[Hes, Iesjoejs keÀesmeUtve He[leele. HeÀej ceesþer efJelleneveer Je He´eCeneveer Ie[tve ³esles. He´mebieer GHeemeceej nesles. ceeCemespeKeceer nesleele. 5) JeeoUecegUs JeenletkeÀ HetCe&leë yebo He[les, mebHeke&ÀJ³eJemLee keÀesuece[les.
Ghee³e ë- 1) YetkebÀHee®eer peeCeerJe neslee®e Meke̳e efleleke̳ee ueJekeÀj ceeskeÀU³ee cewoeveele ueeskeÀebvee pecee JneJes. 2) YetkebÀHeeveblej vescekeÀer keÀesCeleer o#elee I³eeJeer, ³eeefJe<e³eer pevepeeie=leer keÀjeJeer. 3) JeeoUe®eerner HetJe&met®evee efceUlee®e lesLeerue ueeskeÀeb®es mLeueeblej keÀjeJes. 4) nsefuekeÀe@HìjceOetve DevveOeev³ee®eer HeeefkeÀìs JeeoUie´mleebHe³e¥le Heesnes®eJeeJeerle. 5) ueeskeÀebceOeerue Yeerleer , nleyeuelee veenermes nesC³eemeeþer mJe³ebmesJekeÀ HeLekesÀ HeeþJetve ceeveefmekeÀ DeeOeej / HeeþyeU ÐeeJes.
De) YetkebÀHee®³ee JesUer I³eeJe³ee®³ee o#elee ë 1)YetkebÀHee®ee OekeÌkeÀe yemelees Deens, ³ee®eer peeCeerJe Peeu³eeme ieebiejÀve ve peelee efkeÀbJee ve Ieeyejlee Iejeyeensj He[eJes. 2) YetkebÀHeecegUs keÀener JesUsme Ieje®es oej IeÆ yemeles. DeMee JesUer ve Ieeyejlee, HeuebieeKeeueer efkebÀJee ìsyeueeKeeueer yemeeJes. 3) ³ee keÀeU³ee efoJee, efJepesjer efoJee, kebÀoerue, DeeieHesìer ueeJeC³ee®es HetCe&leë ìeUeJes. 4) Iejeletve yeensj He[leevee efkebÀJee Deele peeleevee Meke̳elees [eske̳eeJej efjkeÀeces Heesles, ®eeoj F. meejKes mebj#ekeÀ efMejðeeCe þsJeeJes.
ye)YetkebÀHe nesCeHetJeea I³eeJe³ee®³ee o#elee ë- 1)YetkebÀHee®eer Meke̳elee Demeuesu³ee meJe& He´osMeele, YetkebÀHee®eer Meke̳elee oMe&efJeCeeN³ee He´³eesieMeeUe GYeejÀve YetkebÀHee®eer HetJe&met®evee efceUeu³eeme DeeHelleercegUs nesCeejs vegkeÀmeeve ìeUlee ³esF&ue. 2) YetkebÀie´mle He´osMeelepeueefJeÐegle He´keÀuHe efkebÀJee ceesþer OejCes GYeejC³ee®es ìeUeJes. 4) ceolekeÀe³ex keÀjCeeN³ee mebmLee Je keWÀês ³eeb®eer ³eespevee kesÀuesueer DemeeJeer . l³eecegUs KeeÐe HeoeLe&, keÀHe[skeÀ , HeeCeer ³eeb®eer lJeefjle ceole Heesnes®eefJelee ³esF&ue. 5) efHeÀjles oJeeKeeves, [e@keÌìme&, Heefj®eeefjkeÀe , Deew<eOes ³eeb®eer ³eespevee HetJeea®e kesÀuesueer DemeeJeer.
keÀ) YetkebÀHe Peeu³eeveblej o#elee ë- 1) YetkebÀHee®ee DeeJesie Deesju³eeveblej Iejeletve Oetj yeensj He[le veener, ³ee®eer Kee$eer keÀjÀve I³ee. Oetj yeensj He[le Demeu³eejme FuesefkeÌì^keÀ ceerìjpeJeU peeTve o#eleeHetJe&keÀ cesve mJeer®e yebo keÀje. Oetj efesþs Je keÀMeecegUs ³eslees Deens, ³ee®eer Kee$eer keÀjÀve Ghee³e³eespevee keÀje. 2) ueneve cegueeb®es ceveesyeue Jee{Jee cnCepes les ceeveefmekeÀ OekeÌke̳eeletve yeensj He[leerue. 3) ie@me Mesie[er ueies®e ve ueeJelee leer megjef#ele Deens ³ee®eer Kee$eer keÀjÀve I³ee. 4) jsef[Dees, otjmeb®eej ³eemeejKeer He´meejceeO³eces megjÀ keÀjÀve yeele@³eebJoejs ceeefnleer Ðee.
Hetj ë- pesJne peemle HeeC³ee®³ee HegjJeþ³eecegUs veÐeeb®es HeeCeer Hee$eele ve ceeJeu³eeves les oesvner keÀeþe®³ee meYeesJeleeue®³ee He´osMeele Hemejles lesJne l³eeuee Hetj Demes cnCeleele.
Hetj ³esC³ee®eer keÀejCes ë
veÐeeb®³ee Heefjmejele DeefleJe=<ìer Peeu³eeme Hetj ³eslees. lemes®e efnceeue³eele yeHe&À ceesþ³ee He´ceeCeele efJeleUu³eeveblej veÐeeleerue HeeC³ee®es He´ceeCe Jee{les DeeefCe Hetj ³eslees.
Hegje®es HeefjCeece ë- 1) HegjecegUs leesìs KetHe nesleele, ieeF&iegjeb®es Jeentve peeCes, ueeskeÀ ce=l³etcegKeer He[leele.
2) HegjecegUs jmles Jeentve peeCes, oUJeUCee®eer meeOeves ve<ì nesCes ³eecegUs ceeveJeer peerJeve HetCe&leë keÀesuece[tve peeles. 3) HegjecegUs Iejs, yeBkeÀe , yeepeej, ogkeÀeves, HeeC³eele yeg[eu³eeves Jemletb®ee DevveeOeev³ee®eer yeBkeÀeleerue HewMee®ee veeMe neslees. 4) HegjecegUs oueoue efvecee&Ce nesles. HeeC³eele JevemHeleer , HeMegHe#eer, peveeJejs, ceeCemes F. ce=leosn oueoueerle De[ketÀve kegÀpeu³eeves ceeMee , [eme efJeefJeOe He´keÀej®es met#cepeerJe, peerJeeCet ³eeb®eer efveefce&leer  nesTve jesie Hemejleele.
5) HegjecegUs ceesþ³ee He´ceeCeele , efJelleneveer  nesles.
Ghee³e ë- 1) pebieuelees[ LeebyeJeueer Heeefnpes Meke̳e efleleke̳ee He´ceeCeele Je=#eeb®eer ueeieJe[ kesÀueer Heeefnpes.2) veo³eeb®eer Hee$es mejU keÀjÀve veoer®ee leì yeebOetve keÀe{Ces l³ee®eer JeejbJeej [eie[gpeer keÀjCes F. Ghee³e keÀjle jeefnues Heeefnpes.
3) ceesþceesþer OejCes yeebOeC³eeSsJepeer ueneve OejCes yeebOeC³ee®es OeesjCe DeJeuebefyeues Heeefnpes. 4) ojJe<eea Hetj ³esCeeN³ee veÐeebvee pees[Ces.5) efkeÀveeN³eepeJeU®³ee ceeCemeebvee megjef#ele peeieer peeC³eemeeþer JeenlegkeÀer®³ee mees³eer GHeueyOe keÀjÀve efou³ee Heeefnpesle.
lmegveeceer ë- DeveskeÀoe Yejleer ®eke´ÀerJeeoUecegUs mecegêele He´®eb[ Gb®eer®³ee ueeìe GmeUleelee DeeefCe mecegêele HeeCeer DeemeHeeme®³ee He´osMeele efMejÀve peuece³e neslees.
lmegveeceer ceeieerue keÀejCes ë- 1) mecegêleUeMeer efvecee&Ce Peeuesu³ee YetkebÀHeecegUs ³ee ueeìe efvecee&Ce nesleele DeeefCe ceneYe³ebkeÀj DeMeer Hetjme¢M³e efmLeleer efvecee&Ce nesles. 2) mecegêleUeme YetkebÀHee®es OekeÌkesÀ Demeu³eeves Demeu³eeves lmegveeceer efvecee&Ce nesleele. 3) meeiejleUeKeeueer Yetneue®eeueer Peeu³eeme YetkeÀJe®ee®eer GYeer Je Dee[Jeer neue®eeue nesles. l³eecegUs Yesiee efvecee&Ce nesleele. cnCepes®e keÀener Yeeie Gb®eeJeuee peelees, lej keÀener Yeeie Keeueer peelees. l³eecegUs lmegveeceeR®eer efveefce&leer nesles.
lmegveeceer®es HeefjCeece ë- 1) lmegveeceer®³ee ueeìe Gb®e , ueebye Demeu³eeves DeveskeÀ ieueyeles, penepes yeg[leele DeeefCe ceveg<³eneveer Je efJelleneveer nesles. 2) mecegêefkeÀveejer ³ee megveeceer ueeìe Heesn®ele Demeu³eeves efkeÀveeN³eeJejerue ceveg<³e Je efJelleneveer Ie[tve ³esles. lemes®e efkeÀveejer Yeeieeleerue vewmeefie&keÀ HeefjefmLeleerle Deecetueeie´ yeoue neslees. l³eecegUs oerIe&keÀeU ceeveJeer peerJeve Je J³eJenej efJemkeÀefUle nesleele, lemes®e DeeefLe&keÀ vegkeÀmeevener yejer®e Je<ex nesle jenles.
3) mece´oeMeer mebyebOeerle DemeCeeN³ee GÐeesieOebÐeeJej Goe. Ceemesceejer efJeHejerle HeefjCeece nesTve pevepeerJeve efJemkeÀUerle nesles.
lmegveeceer®es J³eJemLeeHeve ë- 1) YetkebÀHee®es OekeÌkesÀ yemeu³eeveblej ueies®e Deepetyeepet®³ee efkeÀveejer He´osMeebvee lmegveeceer®³ee Oeeske̳ee®eer met®evee osCes DeeJeM³ekeÀ Deens. 2) JeenlegkeÀer®³ee ¢<ìerves efJeceeve efkebÀJee nsefuekeÀe@Hìj ³eeb®eer megefJeOee GHeueyOe DemeCes. 3) DeMee He´osMeele oueueercegUs jesiejeF&®eer Meke̳elee Jee{les. L³eecegUs leeye[leesye Deew<eOes Je oJeeKeev³eeb®eer J³eJemLee keÀjCes DeeJeM³ekeÀ þjles.
Deeie ë- Deeie ner vewmeefie&keÀ Je ceeveJeefveefce&le keÀejCeebcegUs ueeieles. JeeoU Pee[s Je HeÀebÐee ³ee®es Ie<e&Ce nesTve Deiveer efvecee&Ce neslees. Jeerpe He[u³eecegUs osKeerue Deeie ueeieles.
Deeieer®es HeefjCeece ë- 1) DeeieercegUs ceesþ³ee He´ceeCeele efJelleneveer Je peerefJeleneveer nesles. 2) Yeepetve peKeceer Peeuesu³ee J³ekeÌleer®es YeeJe Dee³eg<³e KetHe mecem³eeie´mle yeveles.
DeeieerJej Ghee³e ë- 1) DeeieercegUs nesCeejs og<HeefjCeece ìeUC³eemeeþer keÀe³ee&ue³eele, Iejele DeefiveMeecekeÀ GHekeÀjCes yemeJeeJeerle. 2) JeerpeJeenkeÀ leeje ®eebieu³ee efmLeleerle þsJeeJ³eele. 3) Hesì^esueKeejKes pJeeueeie´ener HeoeLe& Iejele þsJet ve³esle. 4) ie@me, efmeefueb[j®es yeìCe keÀece Peeu³eeveblej yebo keÀjÀve þsJeeJes.
onMeleJeeo ë- MeemeveJ³eJemLesefJejÀOo Je meeceepeJ³eJemLesefJejÀOo Del³eble veer®e HeeleUerJej peeTve kesÀuesuee IeeleHeele cnCepes onMeleJeeoer keÀejJeeF& nes³e.
onMeoJeeoe®eer keÀejCes ë- 1) ieefjyeer Je yeskeÀejer 2) Oecee¥Oelee 3) meeceeefpekeÀlee 4) GoejceleJeeoer ¢ef<ìkeÀesvee®ee DeYeeJe 5) meceepeefJeIeelekeÀ Je iegvnsieejer mJejÀHee®es J³eJenej
Ghee³e ë- onMeoJeeoer je#eme DeMeeHe´keÀejs ceesþe nesle Deens. l³ee®ee yeercees[ keÀje³e®ee Demesue lej iegHle®ej DeeefCe Heesefueme ³eb$eCee DeefOekeÀ mele&keÀ nesC³eeyejesyej meJe&meeceev³e pevelesuee peeiejÀkeÀ jenCes DeeJeM³ekeÀ Deens. SKeeÐee®eer neue®eeue mebMe³eemHeo Jeeìle Demesue yememLeevekeÀ, jsuJes mLeevekeÀ efkebÀJee Dev³e meeJe&peefvekeÀ efþkeÀeCeer mebMe³eemHeo Ieìvee Ie[le Demeleerue lej l³eeyeÎue ueies®e®e met®evee Heesefuemeebvee o³eeJeer .
DeeHelleer J³eJemLeeHevee®es ìHHes ë- DeeHelleerHetJe& J³eJemLeeHeve
1) DeeHelleer He´efleyebOe keÀe³ex 2) DeeHelleer leerJe´lee keÀceer keÀjCes 3) DeeHelleer keÀceer keÀjC³eemeeþer HetJe&le³eejer
4) DeeHelleer®es HetJee&vegceeve
ye) DeeHelleer®eer leerJe´lee keÀceer keÀjCes
1) YeewieesefuekeÀ mebJesoveMeeruelee keÀceer keÀjCes
2) DeeefLe&keÀ mebJesoveMeeruelee keÀceer keÀjCes
3) meceepej®evesuee yeUkeÀìer DeeCeCes
keÀ) DeeHelleer efveJeejCee®³ee ¢<ìerves HetJe&le³eejer
[) DeeHelleer HetJee&vegceeve
DeeHelleerkeÀeueerve J³eJemLeeHeve ë-
1) DeeHeoie´mleeb®eer megìkeÀe 2) megjÀJeeleer®³ee iejpee  
3) mLeeefvekeÀ meceepee®ee He´eflemeeo 4) ceeveefmekeÀ DeeIeele 5) peveeJejebmeeþer ®eeje íeJeCeer
DeeHelleeRveblej®es J³eJemLeeHeve ë-
1) DeeHelleer J³eJemLeeHeve keÀe³ee&leerue mecevJe³e 2) Hegvej&®evee Je HegveJe&meve 3) efJeMJeemeen&lee
Meemevee®es ³eesieoeve ë- keWÀêMeemeve Je efJeefJeOe jep³eMeemeveeb®eer JesUesJesUer Deeuesueer DeeefLe&keÀ Je Oeev³emJejÀHeeleerue ceole, He´MeemekeÀer³e ceole mebosMeJeenvee®eer J³eJemLee Je ieoea efve³eb$eCe ³ee keÀeceer Meemevee®eer ceole nesle Demeles.
mLeeefvekeÀ HeeleUerJejerue peyeeyeoejer ë-
1) DeeHelleer keÀeUele vescekesÀ keÀe³e keÀjeJes Jee keÀjÀ ve³es ³ee®eer efJeefJeOe ceeO³eceebletve ueeskeÀebHe³e¥le ceeefnleer Heesnes®eefJeCes.
2) DeeHelleer keÀeUele ceole lemes®e ye®eeJe keÀe³ee&meeþer ueeieCeeN³ee keÀewMeu³ee®es He´efMe#eCe IesC³eemeeþY ie´ecemleeJej ke=Àleer ieì le³eej keÀjCes.
3) ueeskeÀmebK³ee HeMegOeve , Iejs ueeieJe[erKeeue®es #es$e F. Keepeieer lemes®e meeJe&peefvekeÀ Je MeemekeÀer³e ceeuecelles®eer DeÐe³eeJele veeWo Je l³eeb®³ee meÐeefmLeleerJej ceeefnleer le³eej þsJeCes.
4) DeeHelkeÀeueerve JeeHejemeeþer ueeieCeejs Devve , HeeCeer , ®eeje , Deew<eOes , Jemlet , FbOeve ³ee®eer J³eJemLee keÀjÀve þsJeCes.
efMe#ekeÀ cnCetve peyeeyeoejer
1) DeeHelleer®³ee leerJe´lesyeÎue peeCeerJe efvecee&Ce keÀjeJeer.
2) efMe#ekeÀ Je efJeÐeeL³ee¥®³ee meene³³eeves ye®eeJe Je ceole
keÀe³ex keÀjeJes.
3) DeeHeoie´mleebvee He´LeceesHe®eej keÀjC³eeme He´Je=lle  keÀjCes.
4) DeeHeeoie´mleebveemegjef#ele mLeUer vesC³eeme ceole keÀjeJeer
.
5) meeceepekeÀ / mesJee YeeJeer OekeÌke̳eeletve mebmLeskeÀ[tve DeeHeoie´mleebvee ceole efceUJetve osCes.

Function of Teacher

efMe#ekeÀ         -        efMe#ekeÀ Jeiee&le ³esleele.

efJeo³eeLeea       -        efJeo³eeLeea GYee jenlees.  vecemles yeesuegve yemelees.

efMe#ekeÀ         -        cegueebvees ceer Deepe legcneuee keÀener He´Mve efJe®eejles.

He´Mve                      1)  cegueebvees, efMe#ekeÀ  cnCepes keÀe³e?

efJeo³eeLeea                DeeHeu³eeuee pes ceeie&oMe&ve keÀjleele. DeeHeu³ee p³ee mecem³ee mees[efJeleele. les cnCepes eqMe#ekeÀ nes³e.
He´Mve                       2)  êesCee®ee³e& ³eebveer OevegefJe&o³ee efMekeÀefJeu³eecegUs  SkeÀueJ³ekeÀ[s keÀe³e ceeieCeer kesÀueer nesleer?
efJeo³ee&Leea                SkeÀueJ³eekeÀ[s Debieþe keÀeHetve osC³ee®eer ceeieCeer êesCee®ee³e& ³eebveer kesÀueer.

efMe#ekeÀ He´mleeJevee     -                
³eeJejÀve Demes mecepeles keÀer iegjbÀveer meebefieleu³eeHe´ceeCes efMe<³eves DeeHeuee GpeJee Debieþe keÀeHetve efouee DeeefCe efMe<³e ®es keÀle&J³e HegCe& kesÀues. DeMeeHe´keÀejs iegjÀ Je efMe<³e ³eeb®es veeles efkeÀleer Deveceesue Deens ns mecepeles.
cnCepes®e DeeOegefvekeÀ keÀeUele efMe#ekeÀemeeþer efJeo³eeLeer& SJe{s ceesþs keÀle&J³e keÀjCes Meke̳e veener. HeCe Deepe®³ee ³egieelener efMe#ekeÀe®es Je efJeo³eeL³ee&®es veeles Deveceesue Deens.  efMe#ekeÀ Deepe®³ee ³egieele efJeo³eeL³ee¥vee keÀmes efMekeÀJeeJes ³ee®es veefJeve veefJeve He´keÀej®es leb$e efJekeÀefmele keÀjle Deens.efJeo³eeL³ee¥vee meesH³ee Je mejU Yee<else mecepesue ³ee®eer keÀeUpeer melele Isele Deens. ³eeJejÀve DeeHeu³eeuee eqMe#ekeÀeyejesyej cegK³eeO³eeHekeÀe®esner cenlJe peeCetve I³ee³e®es Deens.

He´Mve                      1)  cegueebvees cegK³eeO³eeHekeÀe®es keÀe³e keÀece Demeles?

efJeo³eeLeea                cegK³eeO³eeHekeÀ MeeUs®eer peyeeyeoejer meebYeeUC³ee®es keÀece keÀjerle Demeles.
eqMe#ekeÀ

yejesyej íeve meebefieleuesme, cegK³eeO³eeHekeÀ MeeUs®eer He´ieleer Je MeeUs®es meJe&$e keÀecekeÀepe HeenCes ns cegK³eeO³eeHekeÀe®es keÀece Demeles. lemes®e ³ee®eyejesyej MeeUsle He³e&Jes#ekeÀe®eerner vesceCetkeÀ kesÀueer peeles.He³e&Jes#ekeÀner cegK³eeO³eeHekeÀ vemesue lej l³eeb®eer peyeeyeoejer mJeleë meebYeeUle Demeles. lemes®e He³e&Jes#ekeÀner MeeUsleerue efMe#ekeÀeb®³ee, efJeo³eeL³ee&®³ee, MeeUsleerue keÀce&®eejer Je MeeUsleerue Jeemlet  ³eeceOeerue p³ee keÀener De[®eCeer Deensle l³ee mees[efJeCes ns l³eeb®es keÀece Demeles.

Deelee DeeHeCe efMe#ekeÀ, cegK³eeO³eeHekeÀ Je He³e&Jes#ekeÀ ³eeb®es cenlJe Je l³eeb®es keÀe³e& lemes®e l³eeb®eer keÀle&J³es Heg{erueHe´ceeCes peeCegve IesT³ee.

GefÎ<ìs Je meceerkeÀjCes - 
          %eeve -  efJeo³eeLeea efMe#ekeÀebyeodoue efJe®eej keÀjÀve Gllej oslees.
          DeekeÀueve -  efJeo³eeLeea efMe#ekeÀ Je efJeo³eeLeea ³eeb®es veeles mecepegve Ieslees.
DeefYejÀ®eer efJeo³eeLeeauee efMe#ekeÀ, cegK³eeO³eeHekeÀ Je He³e&Jes#ekeÀ ³eeb®es cenlJe peeCetve IesC³ee®eer DeeJe[ efvecee&Ce Peeueer.

Mewef#eefCekeÀ meeOeCes
          eqMe#ekeÀ efJeo³eeL³ee&bvee efMe#ekeÀeb®eer, cegK³eeO³eeHekeÀe®eer Je He³e&Jes#ekeÀe®eer DeveskeÀ keÀe³ex keÀjleevebe Je keÀener Deeke=Àl³ee oeKeefJeleele. 


                            





efµe#ekeÀ, cegK³eeO³eeHekeÀ Je He³e&Jeseq#ekeÀe
efµe#ekeÀ

1.   efµe#ekeÀe®es mLeeve

He´mleeJevee
                        efµe#eCee®³ee He´efke´À³esceO³es efµe#ekeÀ, efJeo³eeLeea Je DeY³eemeke´Àce ns leerve IeìkeÀ cenlJee®es Demeleele. efµe#ekeÀeefµeJee³e efµe#eCe He´efke´À³ee Ie[le veener.  He´e®eerve, ceO³e³egieerve DeeefCe DeeOegefvekeÀ ³ee leervener keÀeUele efµe#ekeÀ nesles®e lemees®e YeefJe<³ekeÀeUelener efµe#ekeÀ DemeCeej®e.  meceepe efµe#ekeÀekeÀ[s megefµeef#ele Je yegeqOoceeve cnCetve ceeie&oµe&keÀe®³ee DeHes#eeves Heenele Demelees.  meceepe HeeffjJele&veele l³ebe®eer YegefcekeÀe cenlJee®eer Demeles. efµe#ekeÀ meceepee®³ee ³ee DeHes#ee Heg-³ee keÀjÀ µekeÀ}e veener keÀer lees DeeHe}er He´efle<þe ieceeJelees HeCe efµe#ekeÀe®es meceepeemeeþer Deme}sues cenlJe veekeÀejlee ³esCeej veener.  yeeuekeÀeb®es peerJeve Gvvele keÀjCes Je l³eeb®³ee J³eefkeÌlecelJee®ee efJekeÀeme keÀjÀve YeeJeer veeieefjkeÀ le³eej keÀjC³ee®es keÀece efMe#ekeÀeuee®e keÀjeJe³ee®es Deens.
He´e®eerve Je ceO³e³egieerve keÀeUeleerue eqMe#ekeÀe®es mLeeve
                        He´e®eerve Yeejleer³e meceepeeceO³es efMe#ekeÀe®es mLeeve cenlJee®es®e nesles.  l³eeuee iegjÀ cnCetve mebyeesefOele. iegjÀ ne meJe&Þes<þ Demetve Jeboveer³e Demes.  jepeeHes#ee iegjÀ®es mLeeve Jej®es nesles.  iegjÀ meceepee®es Jew®eeefjkeÀ vesle=lJe keÀjCeejs nesles.  iegjbÀvee meceepeele ceev³elee Je Þes<þ opee&®eer He´efle<þe nesleer.  
                        ceO³e³egieerve keÀeU jepekeÀer³e¢<ì³ee DeeqmLejles®ee neslee.  Demes Demeues lejer efMe#ekeÀebvee He´efle<þe nesleer.  HeCe leer He´e®eerve keÀeUeleerue iegjÀFlekeÀer veJnleer.  iegjÀ®eer He´efle<þe keÀener He´ceeCeele keÀceer Peeueer.  efMe#ekeÀe®es mLeeve keÀener He´ceeCeele Iemejle iesues nesles.    
efye´ìerMe keÀeUeleerue efMe#ekeÀe®es mLeeve
                        efye´ìerMeeb®³ee keÀeUele Yeejleer³e meceepe peerJeveele Je efMe#eCeele keÀener HeefjJele&ves Ie[tve Deeueer. efMe#eCee®ee He´meej nesT ueeieuee.  efMe#eCe He´meejeyejesyej efMe#eCee®eer He´e®eerve DeeÞece HeOoleer ve<ì HeeJeueer Je l³ee®eer peeiee MeeUe ³ee mebmLseves Iesleueer.  MeeUe HeOoleer, efJe<e³eHeOoleer, efJe<e³eefMe#ekeÀ, DeY³eemeke´Àce Fl³eeoer iees<ìerb®ee meceeJesMe Peeuee.
                        SkeÀesCeefJemeeJ³ee MelekeÀeleerue DeewÐeesefiekeÀ ke´Àbeleer Je efJemeeJ³ee MelekeÀeleerue Meem$ee®es efJeefJeOe MeesOe ³eecegUs peerJeveele PeHeeì³eeves yeoue nesle iesuee.  efJeefMe<ì Jeiee&Hegjleer®e Demeuesueer efMe#eCee®eer cekeÌlesoejer mebHeueer.  efMe#eCe meJee¥meeþer Kegues Peeues. efMe#ekeÀer HesMeeme He´efMe#eCe nJes ner keÀuHevee Deeueer.  efMe#eCe kegÀCeerner I³eeJes ner mebOeer peMeer GHeueyOe Peeueer lemes®e eqMe#ekeÀ kegÀCeerner JneJes nsner Peeues.  efMe#ekeÀer HesMeele meJe& peeleerpeceeleeR®³ee ðeer HegjÀ<ebevee He´JesMe efceUeuee.  
DeeOegefvekeÀ Yeejleer³e meceepeerleerue efMe#ekeÀe®es mLeeve
                        Deepe®³ee DeeOegefvekeÀ keÀeUele Je meceepeele efMe#eCe DeeeqCe efMe#ekeÀ ³eeb®ee opee& {emeUle ®eeueuee Deens.  HegJeea efMe#ekeÀ ne pevcepeele efMe#ekeÀ neslee. DeeHeu³ee efMe<³eebmeeþer lees keÀesCelesner Je efkeÀleerner keÀ<ì Deeveboeves keÀjer.  HetJeea®³ee keÀeUer iegjÀpeJeU Demeuesueer %eevemeeOevee, Hee$elee Je G®®e Dee®eejmebefnlee Deepe efometve ³esle veener.  ef#eCe J³eJemee³ee®es Je efMe#ekeÀe®esner DeJecetu³eve Peeues Deens.  efMe#eCe J³eJemee³eeuee DeeeqCe efMe#ekeÀebvee HetJeeaFlekesÀ He´efle<þs®es mLeeve jeefnues veener. Deepe yeouesu³ee meceepeele He´efle<þe ner DeefOekeÀej,mellee Je Heieej ³eeJej ceespeueer peeles.

2.   efMe#ekeÀe®³ee peyeeyeoe-³ee

        efMe#ekeÀeb®es J³eefkeÌlecellJe J³eefkeÌlecellJe cnCepes kesÀJeU Gb®eer, megboj ®esnje,ieesje jbie Fl³eeoer MeejerefjkeÀ iegCebe®ee meceg®®e³e veJns.J³eefkeÌlecellJe ns MeejerefjkeÀ iegCeebJej DeJeuebyetve Demeles.  keÀener meeO³ee J³eefkeÌlemegOoe ogme-³ee®³ee ceveeJej He´YeeJe ìeketÀ MekeÀleele.  efMe#ekeÀe®³ee J³eefkeÌlecelJee®ee efJeÐeeL³ee&Jej HeÀej He´YeeJe He[lees.  cnCetve ³eMemJeer nesC³eemeeþer efMe#ekeÀele Keeueerue iegCe DemeCes DeeJeM³ekeÀ Deens.  ³eMemJeer nesC³eemeeþer efMe#ekeÀele Keeueerue iegCe DemeCes DeeJeM³ekeÀ Deens. 
v  He´eceeeefCekeÀHeCee - DecesefjkesÀceO³es ³eMemJeer eqMbe#ekeÀele efJeefJeOe iegCe efMe#ekeÀepeJeU  vemesue lej yeekeÀer®es meJe& iegCe Demetvener l³ee iegCeeb®ee keÀenerner GHe³eesie nesle veener Demes efometve Deeues.
v yeeue - ceevemeMeeðee®es %eeve efJeÐeeL³ee&®ee meJee¥efieCe efJekeÀeme keÀjCbes ns efMe#ekeÀe®es O³es³e Deens. yeeuekesÀ mepeerJe Demeleele.  yeeuekeÀeb®³ee DeeJe[er-efveJe[er, jÀ®eer, ke´Àer[e-He´Je=lleer, Fl³eeoer yeeyeer®es %eeve efMe#ekeÀeme DemeeJes.  l³eemeeþer l³eeves DeO³eeHeve leb$ee®ee DeY³eeme kesÀuesuee DemeeJee.

v efJe<e³ee®es %eeve - efMe#ekeÀe®es DeeHeu³eMe efJe<e³eeJej HetCe& He´YeglJe Heeefnpes.  efJeÐeeLeea pejer GIe[HeCse Jeiee&le yeesuet MekeÀle vemesue lejer He´l³eskeÀ efMe#ekeÀe®eer uee³ekeÀer efJeÐeeLeea DeesUKetve Demeleele. efMe#ekeÀeHeemetve keÀener O³eeJes Demes efJeÐeeL³ee¥vee Jeeìles.  efJe<e³eele l³eebvee iees[er Jeeìles.
v efMekeÀJeC³ee®eer DeeJe[ keÀjCes -efMekeÀefJeC³ee®eer DeeJe[ Demeu³eeefMeJee³e keÀesCeleener efMe#ekeÀ ³eMemJeer yevet MekeÀCbeej veener. J³eJemee³ee®eer DeeJe[ vemeu³eeme eqMekeÀefJeCes YeejjÀHe yeveles.  meJe& ue#e Ie[³eeU³ee®³ee keÀeì³eekeÀ[s ueeieles.  mJeleë efvejÀlmeener Demeuesuee efMe#ekeÀ efJeÐeeL³ee&le keÀe³e Glmeen efvecee&Ce keÀjCeej ?
v Jeie& efve³e$ebCe efMe#ekeÀele Jeie& efve³eb$eCe MekeÌleer DemeCes DeeJeM³ekeÀ Deens.  Jeie& efve³eb$eCee®eer MekeÌleer vemeu³eeme ®eebieu³eeleu³ee ®eebieu³ee efve³eb$eCe efMe#ekeÀe®³ee iegCeeb®es ®eerpe nesGÀ MekeÀle veener. Hejbleg Jeie& efve³eb$eCe He´eHle keÀjCes HeÀejMeer keÀþerCe iees<ì veener. efMe#ekeÀe®es pej J³eefkeÌlecellJe He´mevve Demesue, lej efJe<e³eeJej l³ee®es He´YeglJe Demesue lej Jeie&efve³eb$eCe DeeHeesDeeHe ³esles.
v He´sce Je menevegYetleer -  efMe#ekeÀeuee efJeÐeeL³ee&yeÐeue KejesKejer He´sce Je menevegYetleer®eer YeeJevee DemeCes DeeJeM³ekeÀ Deens.  efJeÐeeL³ee&Heg{s DeveskeÀ He´keÀej®³ee De[®eCeer efMe#ekeÀeves mJeleë mecepeeJetve I³eeJ³ee Je Meke̳elees mees[efJeC³ee®ee He´³elve keÀjeJee.  efJeÐeeL³ee&®³ee Iejer peeTve l³ee®³eeMeer efce$ellJeeves yebOe mLeeefHele keÀjeJesle.
meeceeefpekeÀlee -   efMe#ekeÀeves SkeÀuekeÀeW[s jent ve³es.  ueeskeÀele efcemeUC³ee®eer l³eebvee newme DemeeJeer.  ®eej ueeskeÀebvee yejesyej IesTve keÀe³e& keÀjC³ee®eer neleesìer efMe#ekeÀele DemeeJeer.  Jeiee&le kesÀJeU efMekeÀefJeCes SJe{s®e efMe#ekeÀe®es keÀe³e& vemetve DeveskeÀ DeY³eemeevegJeleea ®eUJeUer®es ceeie&oMe&ve efMe#ekeÀeme keÀjeJes ueeieles.
                   Jejerue meJe& iegCebe®eer efMe#ekeÀbemeeþer DeeJeM³ekeÀlee Deens.

3.   efMe#ekeÀe®es meeceeefpekeÀ keÀle&J³es

                        efMe#ekeÀebveer efJeÐeeL³ee&vee mJeleë®ee efJekeÀeme keÀjC³eemeeþer peemleerle peemle JeeJe o³eeJee.  ³ee®ee DeLe& veJeefMe#eCeele efMe#ekeÀeuee keÀceer keÀece Demeles Demee veJns JeemleefJekeÀ Heenle veJeefMe#eCeele eqMe#ekeÀe®es keÀceer keÀece DeefOekeÀ iegbleeiegbleer®es Peeues Deens.  He´l³eskeÀ efJeÐeeL³ee&ceOeerue megHle iegCe DeesUKeCes Je l³eebvee l³ee®eer peeCeerJe keÀjÀve osCes, l³ee®³ee efJekeÀemeele ³eesie³e DeMeer meeOeves GHeueyOe keÀjÀve osCes Je ³eesi³e Demes JeeleeJejCe efvecee&Ce keÀjCes Fl³eeoer keÀeces veJeeqMe#ekeÀeme keÀjeJeer ueeieleele.  efJeÐeeL³ee&®³ee He´ieleer®es DeeuesKe l³eeme þsJeeJes ueeieleele Je l³eeb®³ee HeeuekeÀebvee Yesìtve efJeÐeeL³ee&Heg{erue De[erDe[®eCeer otj keÀjC³ee®ee He´³elve l³eeme keÀjeJee ueeielees.  ³ee ¢<ìer®³ee eqMe#ekeÀeb®es keÀece HetJeea®³ee efMe#ekeÀeHes#ee DeefOekeÀ iegbleeiegbleer®es Peeues Deens.  les ³eMemJeer jerleerves HetCe& keÀjC³eemeeþer efMe#ekeÀele DeveskeÀ iegCe DeeJeM³ekeÀ Deensle.

1)  MeeUe ner SkeÀ meceepe mebmLee Deens ³ee®eer peeCeerJe Deepe®³ee efMe#ekeÀeme nJeer.
2)  l³ee®eer ¢<ìer meceepeeefYecegKe nJeer.
3)  Mwe#eefCekeÀ meceepeMeeðe DeeeqCe efMe#eCee®e³ee meceepeerkeÀjCb³ee®es l³eeuee Hegjsmes
          %eeve nJes.
4)  efMe#eCee®³ee #es$eele G®®eveer³e YesoYeeJeeuee Deelee mLeeve Gjuesues veener.
     efMekeÀe®eer ¢<ìer HegjsMeer Hegjesieeceer nJeer Je HeefjeqmLeleer®es meJe¥keÀ<e DeekeÀueve l³eeuee
     nJes.     
5)  lees efJeÐeeL³ee&®ee veslee nJee DeeefCe MeeUe ner SkeÀ kegÀìtyebmebmLee Je ueeskeÀMeener    efMe#eCee®eer He´³eesieMeeUe Deens ³ee®eer peeCeerJe l³eeuee nJeer.
6)  SkeÀe yeepetves HeeuekeÀe®eer Je ogme-³ee yeepetves vesl³ee®eer DeMeer ognsjer YetefcekeÀe l³eeuee yepeeJe³ee®eer Demeles.
7)  MeeUe ner DeeHeueer mebmLee Deens DeMeer Deeeqlce³eles®eer peeCeerJe efJeo³eeL³ee&®³ee ceveeceO³es efvecee&Ce JneJe³ee®eer Demesue lej leMeer cetU peeCberJe efMe#ekeÀeuee nJeer. 
8)  yeouel³ee meeceeefpekeÀ HeefjeqmLeleeryejesyej efvecee&Ce nesCee-³ee veJeerve mecem³eeb®eer GkeÀue keÀjC³ee®ee efkebÀJee l³ee mecepetve IesC³ee®eer MeeefjjerkeÀ, yeeweqOokeÀ Je ceeveefmekeÀ kegÀJele l³ee®³ee efþkeÀeCeer nJeer. 
9)   cegK³e cnCepes efMe#eCe ner meeceeefpekeÀ mebmLee Demeu³ee³eves efMe#eCee®eer kebsÀos´ ner MeeUs®³ee ®eej efYebleerHegjleer ce³ee&efole vemeleele lej DeewHe®eeefjkeÀ efMe#eCeeHe´ceeCes®e DeveewHe®eeefjkeÀ efMe#eCee®esner cenllJe Demeles.

4.   efMe#ekeÀe®eer efJeefJeOe keÀe³ex

              efMe#ekeÀeme MeeUsceO³es DeO³e³eve, DeO³eeHeve, ceeie&oMe&ve, He³e&Jes#eCe, cetu³eceeHeve ³ee iees<ìer keÀjeJ³ee ueeieleele.  efMe#ekeÀeme ³ee efMeJee³e l³eeuee cegK³eeO³eeHekeÀebveer vesceuesueer keÀeces ner keÀjeJeer ueeieleele.  efMe#ekeÀeme DeeHeuee J³eJemee³e keÀjleevee keÀener efve³ece HeeUeJeer ueeieleele.  efMe#ekeÀe®es efve³ece KeeueerueHe´ceeCes Deensle.

·       efMe#ekeÀ ne Demeerce %eevee®eer efveYexU GHeemevee keÀjerle jenerue.
·       efJeo³eeL³ee&Jej ueeskeÀMeener peerJeveHeOoleer®es mebmkeÀej keÀjÀve l³ebe®³eeletve megefJe®eej mJeeJeuebyeer, yeeCesoej, DeeoMe&,veeieefjkeÀ le³eej keÀjC³ee®eer peyeeyeoejer mJeerkeÀejerue.
·       efMe#ekeÀe®es efJe®eej, G®®eej Je Dee®eej ³eeb®³eeceO³es HeÀjkeÀ ve He[lee l³eele efJemebJeeo Dee{UCeej veener. 
·       efMe#ekeÀe®es J³eefkeÌleiele efkeÀleea efJeo³eeL³ee&®³ee meJee¥efieCe He´ieleerJej®e DeJebyetve jeefnue. 
·       keÀece Je oece ne efve³ece efMe#ekeÀeuee jenCeej veener.
·       %eevee®es HeefJe$e keÀe³e& lees efvejueHeCes Je efveëHe#eHeeleerHeCes keÀjerle jeefnue.
·       yeeuekeÀe®³ee Dee®eej-efJe®eejebvee ³eesi³e JeUCe ueeJetve meeceeefpekeÀ J³eefkeÌlecellJeeuee efJekeÀeme Ie[Jetve DeeCeerue.
·       ®eeefj$³ee®³ee yeeyeleerle lees efve<keÀuebkeÀ DeeefCe MeeruemebHevve Demesue.
·       G®®elece veweflekeÀ cetu³eeb®es Heeueve keÀjÀve lees mJele뮳ee meceepeeHeg{erue DeeoMe& keÀOeerner {Ut osCeej veener. 
·       efMe#eCe J³eJemee³eele Je Dev³e J³eJemee³eele SkeÀ ue#eCeer³e HeÀjkeÀ Deens ns lees O³eevemleele þsJeerue.
·       efMe#ekeÀe®eer DeO³e³eve-DeO³eeHeve He´Je=lleer vesnceer peeie=le Demesue Je leer meelel³eeves efJekeÀefmele nesle jenerue.
·       efMe#ekeÀe®es DeeHeu³ee efJeÐeeL³ee&Meer Je menkeÀe-³eebMeer He´scee®es Je menevegYetleer®es mebyebOe Demeleerue.
·       meeceeefpekeÀ mecem³ee mees[efJeleevee efMe#ekeÀe®eer YetefcekeÀe meceepeeuee ³eesi³e ceeie&oMe&ve keÀjCee-³ee®eer jenerue.
·       efMe#ekeÀeuee efJeo³eeL³ee&yeeyele mendo³eelee DeeefCe Jeelmeu³e YeeJevee vesnceer®e Demesue.
·       efMe#ekeÀ meceepee®ee efMeuHekeÀej cnCetve keÀesCee®³eener yebOeveele ve jenlee cegkeÌle jenerue.
·       kesÀJeU DeY³eemeke´Àcee®³ee Heg[³ee yeebOetve efJeo³eeL³ee¥®³ee Heojele ve ìekeÀlee peerJeveeJeM³ekeÀ cetu³eeb®eer peHeCetkeÀ lees keÀjerue.
·       DeeHeu³ee J³eJemee³ee®eer He´efle<þe Jee{eJeer cnCetve efMe#ekeÀ meowJe ue#e jenerue. HesMeeMeer SkeÀefve<þ jenerue.
·       efMe#ekeÀ ne %eeveefve<þ, efJeo³eeLeeaefve<þ, keÀle&J³eefve<þ Je je<ì^efve<þ Demesue.
      efMe#ekeÀ Je HeeuekeÀ ³eeb®es HejmHejmenkeÀe³e& DeveskeÀ yeeyeleerle iejpes®es Deens.  l³eeleerue keÀener Heg{erueHe´ceeCes

      efJeo³eeL³ee¥®³ee He´ieleer®ee ceeefmekeÀ DenJeeue l³eeb®³ee HeeuekeÀebvee HeeþJeeJee Je DeeJeM³ekeÀ Jeeìu³eeme keÀener HeeuekeÀeb®³ee  Yesìer He cegueeKeleer Dee³eesefpele keÀjeJ³eele. efJeo³eeL³ee¥®³ee DeY³eemeeleerue keÀ®®esHeCee ogj keÀjlee ³esF&ue ³eeefJe<e³eer HeeuekeÀebMeer ®e®ee& keÀjÀve keÀener ceeie& efveIet MekesÀue.
      MeeUsle meepejs nesCbejs mvesnmebcesueve, GlmeJe, meceejYeb, He´oMe&ve Fl³eeoerHe´mebieer HeeuekeÀebvee efveceb$eCe o³eeJes. MeeUs®es efJeefJeOe GHeke´Àce l³eeb®³ee keÀeveeJej Ieeuetve Heeu³ee®³ee / efJeo³eeL³ee&®³ee He´ieleer®ee ìHHeener l³eeb®³ee efveoMe&veeme DeeCetve o³eeJee.

      HeeuekeÀefove meepeje keÀjCes, SkeÀe Jeiee&®e³ee Jee F³ellse®³ee efJeo³eeL³ee¥®³ee meJe& HeeuekeÀebvee MeeUsle efvecebef$ele keÀjeJes.  efJeo³eeL³ee¥®es nmleefueefKele, efve³elekeÀeefuekeÀ, nmlekeÀueeJemlet, Meeues³e Heeþ meeefnl³e Fl³eeoeRveer He´oMe&ves YejJetve les HeeuekeÀebvee oeKeJeeJes.

He´Mve ë

1)     ceeveJeer IeìkeÀ cnCetve efMe#ekeÀe®es efMe#eCe J³eJemLesleerue mLeeve meebiee.
2)     efMe#eCeHe´efke´À³esle efMe#ekeÀe®es mLeeve DeeefCe cenlJe Je efMe#ekeÀe®eer YetefcekeÀe mHe<ì keÀje.
3)     eqMe#ekeÀe®eer keÀe³ex keÀesCeleer?
4)     efMe#ekeÀeb®eer iegCe keÀesCekeÀesCeles les Lees[ke̳eele meebiee?

Gefod<ìs Je mHe<ìerkeÀjCes  -
%eeve       -     efJeo³eeLeea efMe#ekeÀebyeÎue Gllej meebielees.
DeekeÀueve  -    efJeo³eeLeea DeeþJetve efMe#ekeÀeb®eer keÀe³ex meebielees.
DeefYejÀ®eer -   efJeo³eeLeea DeeJe[erves efMe#ekeÀeb®eer Je meebmke=ÀeflekeÀ keÀe³e&ke´Àcee®eer ceeefnleer     DeeJe[erves ieesUe keÀjlees.
cegu³eceeHeve -   efJeo³eeLeeaves efMe#ekeÀe®ee DeLe& mecepegve Iesleuee.




cegK³eeO³eeHekeÀ
He´mleeJevee

          Meeues³e keÀejYeej ®eeueefJeC³eemeeþer efMe#eCe mebmLsekeÀ[gve p³ee J³ekeÌleer®eer He´cegKe cnCetve vesceCetkeÀ kesÀueer peeles l³ee J³ekeÌleerme cegK³eeO³eeHekeÀ Demes cnCeleele.  cegK³eeO³eeHekeÀ Demes cnCeleele.  cegK³eeO³eeHekeÀe®es MeeUsleerue mLeeve DeefleMe³e cenlJee®es Demeles.  MeeUs®es J³eJemLeeHeve Je meb®eeueve keÀjCeejer leer SkeÀ He´cegKe J³ekeÌleer Deens.  Meeues³e J³eJemLeeHevee®es DeeeqCe meb®eeuevee®es keÀe³e& DeefleMe³e keÀewMeu³ee®es DeeefCe peyeeyeoejer®es Demeles.  ns keÀe³e& keÀjleevee cegK³eeO³eeHekeÀe®ee efJeo³eeLeea, efMe#ekeÀ, HeeuekeÀ, meceepe, mebmLee®eeuekeÀ Je Meemeve DeMee efJeefJeOe IeìkeÀebMeer mebyebOe ³eslees. ns Heg{erue Deeke=ÀleerJejÀve mHe<ì nesF&ue.
  

 efJeo³eeLeea
          mebmLee                                                                Meemeve
                                       
                                        cegK³eeO³eeHekeÀ
           meceepe                                                               efMe#ekeÀ
                                                   HeeuekeÀ

       
  ³ee efJeefJeOe IeìkeÀeb®³ee DeHes#ee, DeeMee Je DeekeÀeb#ee ³eeb®ee meg³eesi³e cesU Ieeuetve cegK³eeO³eeHekeÀeme efMe#eCee®es O³es³e meeO³e keÀjeJe³ee®es Demeles.  MeeUs®eer He´ieleer Je DeOeesieleer meJe&mJeer cegK³eeO³eeHekeÀeJej DeJeueyebtve Demeles.  cegK³eeO³eeHekeÀ ner MeeUs®eer cegK³e peyeeyeoej J³ekeÌleer nes³e. cetK³eeO³eeHekeÀ ne MeeUs®ee keÀCe&Oeej Demelees.  Meeues³e peerJevee®es meb®eeueve keÀjleevee l³eeuee DeveskeÀ peyeeyeoe-³ee ³ee SkeÀe®e veeC³ee®³ee oesve yeepet Deensle.

*  cegK³eeO³eeHekeÀe®³ee peyeeyeoe-³ee -
cegK³eeO³eeHekeÀe®³ee peyeeyeoe-³ee



 


Meeues³e ( Meeueebleie&le )                                      Meeueeyeen³e
keÀe³ee&ue³e                                                           Meemeve
DeeefLe&keÀ efve³eespeve                                                Meeueeble Hejer#ee
Meeues³e Jeemlet                                                      efMe#eCe efJeYeeie
efMe#ekeÀ Je efJeo³eeLeea                                               mebmLee ®eeuekeÀ

Debleie&le GHeke´Àce    

Ø cegK³eeO³eeHekeÀe®³ee Meeueebleie&le peyeeyeoe-³ee

1)    keÀe³ee&ue³e
     MeeUs®e oHlej Deo³eeJele þsJeCes ner cegK³eeO³eeHekeÀe®eer peyeeyeoejer nes.  keÀe³ee&ue³eerve oHlej Je lelmebyeOeer keÀece ³eesi³e jerleerves þsJeC³eeJej®e MeeUs®es mLwe³e&, megjef#elelee Je He´ieleer DeJeuebyetve Deens.  ner keÀeces He´l³eeYejele pejer keÀe³ee&ue³eerve keÀce&®eejer keÀjerle Demeues lejer l³ee®eer Debeflece peyeeyeoejer cegK³eeO³eeHekeÀeJej®e Demeles.  l³ee®³ee®e ceeie&oMe&veeKeeueer keÀce&®eejer Jeie& keÀece keÀjerle Demelese.  lemes®e He$eJ³eJenej keÀjCes, l³eeJej ue#e þsJeCes ner l³ee®eer peyeeyeoejer nes³e.

2)  DeeefLe&keÀ efve³eespeve
       MeeUs®ee efJekeÀeme Je GlkeÀ<e& keÀjC³ee®eer peyeeyeoejer cegK³eeO³eeHebkeÀe®eer®e nes³e.  MeeUsuee HeÀer, osCeieer, Devegoeve Fl³eeoer ceiee&veer efceUCee-³ee HewMee®es Heieej, meeefnl³e Kejsoer, osKeYeeue, ogjÀmler, GHeke´Àce Fl³eeoermeeþer efve³eespeve keÀjC³ee®eer peyeeyeoejer cegK³eeO³eeHekeÀeves®e Heej Hee[eJe³eeme nJeer.

3)  Meeues³e Jeemlet
          MeeUe cnìu³eeJej Fceejle, Jeie& Keesu³ee, ke´Àer[ebieCes,ie´bLeeue³e, He´³eesieMeeUe, yeeie, keÀe³e&MeeUe Fl³eeoer YeeweflekeÀ IeìkeÀ DeeJeM³ekeÀ Demeleele.  ³ee efMeJee³e HeÀefve&®ej, Mew#eefCekeÀ meeefnl³e Je meeOevesner ueeieleele.  ³ee meJee&®eer ³eespevee keÀjCes, efveiee jeKeCes, ogjmleer keÀjCes Je l³eeb®ee ³eesi³e GHe³eesie neslees keÀer veener ns HeeneCes  ner peyeeyeoejer cegK³eeO³eeHekeÀe®eer®e Demeles.
          Meeues³e Heefjmej efvejesieer þsJeC³eemeeþer l³ee®eer ojjespe mJe®ílee keÀjJetve IesCes, leep³ee Je mJe®í HeeC³ee®eer J³eJemLee keÀjCes, efJeo³eeL³ee&®eer JewÐekeÀer³e DeefOekeÀe-³eebkeÀ[tve Je<ee&letve efkeÀceeve SkeÀoe Jewo³ekeÀer³e leHeemeCeer keÀjÀve IesCes ner osKeerue cegK³eeO³eeHekeÀe®eer®e Meeues³e Deejesi³eefJe<e³ekeÀ peyeeyeoejer Deens. 
                      
4)  menkeÀejer efMe#ekeÀ Je efJeÐeeLeea
          DeO³eeHeve efve³eespeveevegmeej efMe#ekeÀ DeO³eeHeve keÀe³e& keÀjleele keÀer veener ³eeJej melele osKejsKe Je efve³eb$eCe þsJeC³ee®eer cegK³eeO³eeHekeÀe®eer peyeeyeoejer Demeles.  DeOetveceOetve Jeie& leHeemeCeer keÀjÀve mebyebefOele efMe#ekeÀe®³ee DeO³ee³eHeveele keÀener GCeerJee Dee{Utve Deeu³eeme megOeejCes®³ee ¢<ìerves l³ebevee ceeie&oMe&ve keÀjCes ner osKeerue l³eeb®eer peyeeyeoejer nes³e.  lemes®e DeO³eeHeve He´YeeJeer nesC³eemeeþer DeeJeM³ekeÀ Mew#eeqCekeÀ meeOeveeb®ee HegjJeþe keÀjC³ee®eer Je l³ee®ee JeeHej neslees keÀer veener ns HeenC³ee®eer peyeeyeoejerner cegK³eeO³eeHekeÀe®eer®e nes³e.
          efJeo³eeL³ee&®ee meJee¥efieCe efJekeÀeme JneJee cnCetve DeY³eemeke´Àce HetCe& keÀjC³eeyejesyej®e DeY³eemevegJeleea GHeke´Àcee®es efve³eespeve nJes. DeMee GHeke´Àceele menueer, KesU, ®e®ee&me$es, efJeefJeOe mHeOee&, keÀu³eeCekeÀejer GHeke´Àce, meceepemesJee Fl³eeoer iees<ìeR®ee meceeJesMe neslees.  ³ee keÀe³e&ke´Àefceeb®es Dee³eespeve efve³eespeveHetJe&keÀ keÀjC³ee®eer peyeeyeoejer cegK³eeO³eeHekeÀeb®eer®e Demeles.

4)  Debleie&le GHeke´Àce
          MeeUsle efJeefJeOe GHeke´Àce ®eeueleele.  l³ee®eer ®e®ee& Jej kesÀueer Deens®e.  ³ee efMeJee³e efJeefJeOe yeen³ee Hejer#ebe®es Jeie& ®eeueefJeCes, Hejer#ee keWÀê He´cegKe cnCetve keÀece HeenCes ner peyeeyeoejer cegK³eeO³eeHekeÀeuee Heej Hee[eJeer ueeieles.  efJeefJeOe GHeke´Àceeb®es efve³eespeve keÀjÀve les ³eMemJeer keÀjC³eemeeþer efMe#ekeÀ, keÀce&®eejer Jeie& Je efJeo³eeLeea ³eebvee ceeie&oMe&ve keÀjCes ner cegK³eeO³eeHekeÀe®eer peyeeyeoejer Demeles.
Ø cegK³eeO³eeHekeÀe®³ee Meeueeyeen³ed peyeeyeoe-³ee

5)     Meemeve
        MeeUe ner Meememevee®³ee DeeosMeevegmeej Je efve³eceeves ®eeJeeJeer ueeieles.  MeemeveekeÀ[tve ³esCee-³ee Devegoevee®ee ³eesi³e efJeefvece³e keÀjCes, MeemeveekeÀ[tve ³esCee-³ee Devegoevee®ee ³eesi³e efJeefvece³e keÀjCes, MeemeveekeÀ[tve JesUesJesUer ³esCee-³ee HeefjHe$ekeÀevegmeej ³eespevee cegK³eeO³eeHekeÀeuee Heej Hee[eJ³ee ueeieleele.
        MeemekeÀer³e ³eespevee Goe. DeuHeye®ele, Je=#eejesHeCe, mee#ejlee He´meej,Fl³eeoer jeyeJeeJ³ee ueeieleele.  Meememeveceev³e meDeY³eemeke´Àce Je Heeþ³eHegmlekesÀ ³eevegmeej DeO³eeHeve nesles keÀer veener ns HeneJes ueeieles.
        MeememekeÀer³e efve³eceevegmeej keÀce&®ee-³eeb®ee Heieej Je efJeefJeOe Yellee oC³ee®eer J³eJemLee keÀjCes ner l³ee®eer peyeeyeoejer Demeles.

6)      Meeueevle Hejer#ee
        ceeO³eefcekeÀ Meeueeble Hejer#ee ceb[Ue®³ee efve³eceevegmeej Je  ceb[Ueves þjefJeuesu³ee DeY³eemeke´Àceevegmeej efJeo³eeL³ee&®eer le³eejer keÀjÀve IesCes, l³eebvee Hejer#esme yemeefJeCes, ceb[UekeÀ[tve ³esCee-³ee DeeosMeeb®eer DebceueyepeeJeCeer keÀjCes Je ceb[Ueves  ceeieefJeuesueer ceeefnleer HetjefJeCes ³ee meJe& peyeeyeoe-³ee cegK³eeO³eeHekeÀeuee Heej Hee[eJes ueeieleele.


7)     efMe#eCe efJeYeeie
        Mew#eefCekeÀ eqMbeefyejs, GodyeesOeve Jeie&, veJes He´³eesie Fl³eeoer efJe<e®eer®eer ceeefnleer efceUefJeCes, ³eespevee keÀjCes, menYeeieer nesCes Je menkeÀe-³eebvee menYeeieer nesC³eeme meebieCes ³ee cegK³eeO³eeHekeÀe®³ee®e peyeeyeoe-³ee Deensle.


8)     mebmLee
        yentleskeÀ ceeO³eefcekeÀ MeeUe Keepeieer efMe#eCe mebmLee ceeHe&Àle®e ®eeueefJeu³ee peeleele.  MeeUsJej mebmLee ®eeuekeÀe®es efve³eb$eCe Demeles.  Meeues³e meHe´Meemeve Jemecem³ee yeeyele cegK³eeO³eeHekeÀebvee mebmLee ®eeuekeÀevee JesUeJesner ceeefnleer ÐeeJeer ueeieles.  Meeues³e He´Meemeve Je ®eeuekeÀebveer efveeqM®ele kesÀuesu³ee O³es³e OeesjCeevegmeej MeeUs®ee keÀejYeej HeenCes.  MeemeveekeÀ[tve Deeuesues efve³ece, DeeosMe Je ceeefnleer mebmLee ®eeuekeÀebvee mHe<ì keÀjÀve meebieCes ³ee cegK³eeO³ee³eHekeÀe®³ee peyeeyeoe-³ee Deensle.  
*    cegK³eeO³eeHekeÀe®eer keÀle&J³es

   Meeues³e He´Meemeveeleerue Je J³eJemLesle meb®eeuekeÀ cnCetve  cegK³eeO³ee³eHekeÀeme DeveskeÀ keÀeces keÀle&J³es cnCetve keÀjeJeer ueeieeleele. ³ee
keÀeceeb®eer ®e®ee& HetJeea®³ee He´Mveeletve kesÀueer Deens®e.  cegK³eeO³eeHekeÀe®eer keÀle&J³es Hee®e efJeYeeieele meebielee ³esleerue.

                   cegK³eeO³eeHekeÀe®eer keÀle&J³es


 


DeO³eeHeve            efve³eespeve       mebIeìve Je         He³e&Jes#eCe   ceeie&oMe&ve                                         He´Meemeve

         

                                 DeO³eeHeve             efve³eespeve
           meIebìve          cegK³eeO³eeHekeÀ            He´Meemeve
 
                   He³e&Jes#eCe                      ceeie&oMe&ve


³ee keÀle&J³eeb®eer ceeefnleer KeeueerueHe´ceeCes Deens.

1)     DeO³eeHeve
cegK³eeO³eeHekeÀ ne He´Lece efMe#ekeÀ Demeuee Heeefnpes.  cegK³eeO³ee³eHekeÀ ne meJe& efMe#ekeÀeb®ee ³eveslee Demelees.  Flej efMe#ekeÀ l³ee®es DevegkeÀjCe keÀjC³ee®eer Meke̳elee Deens l³ee³eves veJeveJeerve DeO³eeHeve leb$ee®ee Je meeOeveeb®ee GHe³eesie keÀjeJe³eeme nJee.  cegK³eeO³eeHekeÀe®³ee DeO³eeHeveele Deo³eeJeleHeCee nJee.  DeO³eeHeve kesÀu³eeves cegK³eeO³eeHekeÀeme efJeo³eeL³ee¥Meer mebHeke&À meeOelee ³eslees.  l³eeb®³ee DeeJe[er efveJe[er mecepeleele.

2)     efve³eespeveefJe<e³ekeÀ keÀl&eJ³es
efve³eespevee®es keÀesCelesner keÀe³e& He´YeeJeerHeCes keÀjlee ³esles. MeeUsleerue Je<e&Yeje®es keÀecekeÀepe megJ³eJeeqmLele JneJe³ee®es Demesue lej l³eemeeþer HetJe&efve³eespeve nJes.
efve³eespeve keÀjCs ns cegK³eeO³eeHekeÀe®es cenlJee®es keÀece nes³e.  l³ee®³ee ³eespeveekeÀewMeu³eeJej Meeues³e keÀecekeÀepeee®eer ³eMeeqmJelee DeJeuebyetve Deens.
        mLetueceeveeves Je<e&Yeje®³ee efve³eespevee®es ®eej ìHHes ceevelee ³esleerue.
§  Heefnuee ìHHee MeeUe megjÀ nesC³eeHetJeea®³ee efve³eespevee®ee nes³e.  ³eele MeeUe megjÀ nesC³eeHetJeea®es efve³eespevee®ee nes³e.  ³eele MeeUe megjÀ nesC³eeHetJeea®es efve³eespeve, MeeUs®³ee Heefnu³ee efoJemee®esJe DeeFJeG³ee®es efve³eesve, mebHetCe& Je<ee&®es efve³eespeve, Je<e&keÀeueeleerue efve³eespeve DeeeqCbe Mew#eefCekeÀJe<e& mebHeC³eeHetJeea®³ee DeeþJe[³eeb®es efve³eespevee®ee meceeJesMe neslees.  MeeUe megjÀ nesC³eeHetJeea cegK³eeO³eeHekeÀeme efJeo³eeL³ee¥®eer mebK³ee efJe®eejele IesTve Jeie&, legkeÀ[³ee, efMe#ekeÀ - efMe#ekesÀlej keÀce&®ee-³eeb®eer efve³egkeÌleer ³ee mebyebOeer efve³eespeve keÀjeJes ueeieles.

§  efve³eespevee®³ee ogme-³ee ìHH³eele Meeues³e Je<ee&®ee He´Lece efoJeme cenlJee®ee meceeveuee peelees. Meeues³e Heefjmej DeekeÀ<e&keÀ Je mJe®í keÀmee nesF&ue ³ee®ee efJe®eej keÀjeJee ueeielees.  Heefnu³ee DeeþJe[³eele efve³eefcele keÀeceebvee ieleer efceUt ueeieles.  Heefnu³ee DeeþJe[³eele efve³eefcele keÀeceebvee ieleer efceUt ueeieles. mecemebK³ee efJeÐeeL³ee&®es Jeie&, efJe<e³eemeeþer Mew. meeefnl³e, efJe<e³eeJej Jee<eeakeÀefve³eespeve, efJeÐeeefLe&®se npesjerHe$ekeÀ, JesUeHe$ekeÀ, He´eLe&vee, je<ì^ieerle, megefJe®eej F. keÀece efve³eefceleHeCes nesC³ee®eer oKeue IesCse ne cegK³eeO³eeHekeÀe®³ee®e keÀecee®ee Yeeie nes³e.

§  efve³eespevee®³ee efleme-³ee ìHH³eele Mew#eeqCekeÀ Je<ee&leerue DeY³eemeke´ÀceJe keÀe³e& ³eeb®eer oesve me$eele efJeYeeieCeer kesÀueer peeles.  He´l³eskeÀ me$eele keÀe³e I³eeJe³ee®es ³ee®es efve³eespeve keÀjeeJes ueeieles.  efJeo³eeLeea iegCeJellee Jee{er®es GHeke´Àce þjJeeJes ueeieleele.  l³ee efMeJee³e DeeefLe&keÀ yeeyeer mebyebOeer®es efve³eespeve keÀjeJes ueeieles.

§  MesJe쮳ee ìHH³eele Jeeeq<e&keÀ Hejer#e®eer le³eejer, efvekeÀeue He$ekesÀ, He´ieleer HegmlekesÀ, Jee<eeakeÀ DenJeeue, MeeUe mees[u³ee®es oeKeues Fl³eeoer efJeÐeeL³ee&®³ee peerJeveeMeer mebyebefOele IeìkeÀeb®ee meceeJesMe Demelees. efMe#ekeÀeb®es ieesHeveer³e DenJeeue, mesJeeHegmlekesÀ, DeeeqLe&keÀ yeeyeeR®eer meveeWo HegmlekesÀ le³eej mekeÀjCes DeeJeM³ekeÀ Demeles.

     Jejerue ®eej ìHH³eeb®es efve³eespeve Je Je<e&Yejeleeruel³ee®eer keÀe³e&Jeener ³eeJejÀve Heg{erue Je<ee&®³ee efve³eespeveele keÀjeJe³ee®³ee megOeejCee mecepeleele.

3)     mebIeìve Je He´Meemeve efJe<e³ekeÀ keÀle&J³es
mebIeìve Je He´Meemeve ner cegK³eeO³eeHekeÀe®eer He´cegKe keÀle&J³es Deensle.  mebIeìvee Je He´MeemeveefJe<e³ekeÀ keÀle&J³eele Heg{erue yeeyeer®ebe meceeJesMe neslees.
ü Meeues³e Jeemlet Je Heefjmej mJe®í Je Deejesi³eHetCe& þsJeCes ns cegK³eeO³ee³eHekeÀe®es keÀle&J³e Deens.  Fceejleer®eer megmepplee, ogjmleer, vetleveerkeÀjCe, mJe®ílee, HeeCeer Fl³eeoer IeìkeÀeb®ee ³eele efJe®eej neslees.
ü efJeÐeeLeea Je Jeie& ³eeb®eer J³eJemLee, efMe#ekeÀ Je efMe#ekesÀlej keÀce&®ee-³eeb®³ee keÀecee®eer efJeYeeieCeer, DeY³eemeevegJeleea GHeke´Àce Je Dev³e keÀecee®es mebIeìve Je He´Meemeve keÀjeJes ueeieles.
ü keÀe³ee&ue³eerve keÀecekeÀepe HeneCes, keÀecee®eer keÀe³ee&ue®eerve keÀce&®eejer Jeiee&le ³eesi³e efJeYeeieCeer keÀjCes, JesUesJesUer He$eJ³eJenej keÀjCes, veeWoer þsJeCes, Deboepe He$ekeÀ le³eej keÀjCes Fl³eeoer yeeyeer cegK³eeO³eeHekeÀe®es ceeie&oMe&veeKeeueer®e kesÀu³ee peeleele.
ü keÀe³ee&ue®eerve keÀecekeÀepe HeneCes, keÀecee®eer keÀe³ee&ue®eerve keÀce&®eejer Jeiee&le ³eesi³e efJeYeeieCeer keÀjCes, JesUesJesUer He$eJ³eJenej keÀjCes,veeWoer þsJeCes, Deboepe He$ekeÀ le³eej keÀjCes Fl³eeoer yeeyeer cegK³eeO³eeHekeÀe®es ceeie&oMe&veeKeeueer®e kesÀu³ee peeleele.
4)     He³e&Jes#eCe efJe<e³ekeÀ keÀle&J³es -
        efve³eespeveevegmeej keÀe³e&Jeener nesles keÀer veener ns HeenC³ee®eer me³ecnCbpes®e He³e&Jes#eCee®eer keÀece cegK³eeO³eeHekeÀeme keÀjeJeer ueeieleele.  He³e&Jes#eCe Je He´Meemeve ner oesvner keÀeces SkeÀceskeÀele iegbHeÀuesueer Deensle.
        cegK³eeO³eeHekeÀeme He³e&Jes#eCe efJe<e³ekeÀ Keeueerue keÀle&J³es Heej Hee[eJeer ueeieleele. 
o  efMe#ekeÀe®es DeO³eeHeve keÀecee®es meelel³eeves Je efve³eefceleHeCes He³e&Jes#eCe keÀjeJes ueeieles.  l³ee®³eeleerue meGCberJee Je oes<eeb®eer ®e®ee& keÀjÀve megOeejC³eemeeþer ceeie&oMe&veHej met®evee ÐeeJ³ee ueeieleele.
o  efJeÐeeL³ee&®es mJeeO³ee³e, efveyebOe, OeìkeÀ ®ee®eC³ee,Gllej Heef$ekeÀe yejesyej leHeemeu³ee iesu³ee Deensle keÀer ³eveener nsner Heeefnues Heeefnpes.  efMekeÀeves leHeemeuesu³ee JeU³ee vecegv³eeoeKeue Heentve l³eeJej DeeHeuee DeefYeHe´e³e ÐeeJee.
o  DeY³eemeslej Je DeY³eemeevegJeleea GHeke´Àceeb®eerner HeenCeer keÀjeJeer.
o  Meeues³e efMemleer®es efve³ece le³eej keÀjCes Je ns efve³ece keÀeìskeÀesjHeCes HeeUues peeleele keÀer veener ns ner HeeneJes ueeieles.
o  He³e&Jes#eCeeleerue meJee&le $eemeoe³ekeÀ keÀece cnCepes keÀe³ee&ue®eerve keÀecekeÀepee®es He³e&Jes#eCe nes³e.  cegK³eeO³eeHekeÀeves veeJe veeWoCeer, owvebefove J³eJenej, He$eJ³eJenej, efnMeesye ³eeJej keÀ[keÀ He³e&Jes#eCe þsJeeJe³eeme nJes.
o   





9)      ceeie&oMe&keÀ efJe<e³ekeÀ
        efJeo³eeefLe&, efMe#ekeÀ, HeeuekeÀ ³ee meJee¥vee®e efvejefvejeU³ee iees<ìerle efJeefJeOe mlejeJejÀve ceeie&oMe&vee®eer iejpe Demeles.  ner iejpe cegK³eeO³eeHekeÀeves HetCe& keÀjCes nsner l³ee®es keÀle&J³e nes³e. efJeo³eeL³ee&meceesj ³eesi³e efJe<e³e efveJe[er®ee He´Mve efvecee&Ce neslees leWJne l³eeuee vescekeÀe keÀesCelee efJe<e³e I³eeJee ³ee®es ceeie&oMe&vecegK³eeO³eeHekeÀeves o³eeJes.
        keÀener efJeo³eeL³ee&®es HeeuekeÀ efMeef#ele Demeleele DeMee HeeuekeÀebvee Heeu³eemeeþer HeÀej DeHes#ee Demeleele.  Hejblet Heeu³e l³eeb®³ee n³ee DeHes#ee HetCe& keÀjÀ MekeÀle veener leWJne mecem³ee efvecee&Ce nesleele.  HeeuekeÀebvee DeMee JesUer ceeie&oMe&ve nJes.  cegK³eeO³eeHeeves HeeuekeÀebvee DeMee JesUer ceeie&oMe&ve nJes.  cegK³eeO³eeHekeÀeves HeeuekeÀebvee Heeu³eeefJe<e³eer ³eesi³e ceeie&oMe&ve keÀjeJes.
        ³ee He´ceeCes cegK³eeO³eeHekeÀeme efJeefJeOe keÀle&J³es Heej  Hee[eJeer ueeieleele.
He´Mveë
1)     cegK³eeO³eeHekeÀe®es Meeues³e mebIeìve He´efke´À³esleerue cenlJe meebiee.
2)     cegK³eeO³eeHekeÀe®es iegCeefJeMe<e keÀesCekeÀesCeles?
3)     cegK³eeO³eeHekeÀ Je mebyeefOele IeìkeÀ ³eeb®eer Deeke=Àleer keÀe{e.
4)     l³eeb®³ee peyeeyeoe-³ee Je keÀle&J³es keÀesCelse Deensle?
GefÎ<ìs Je mHe<ìerkeÀjCes -
%eeve        -      efJeo³eeLeea cegK³eeO³eeHekeÀ mebyeOeer efJe®eej keÀjÀve Gllej oslees.
DeekeÀueve   -    efJeo³eeLeea cegK³eeO³eeHekeÀeb®eer keÀe³ex DeeþJetve Gllej oslees.
DeefYe©®eer  -    efJeo³eeLeea cegK³eeO³eeHekebÀe®eer He´efleke=Àleer Heentve  l³eeb®eer ceeefnleer ieesUe keÀjlees.
cegu³eceeHeve -    efJeo³eeLeeaves cegK³eeO³eeHekeÀeb®eer keÀle&J³es Je peyeeyeoe-³ee ³eeb®eer ceeefnleer mecepegve Iesleueer.





He³e&Jesef#ekeÀe
leHeemeCeerme peyeeyeoe-³ee Je keÀle&J³es
He´mleeJevee
           MeeUe ner SkeÀ meeceeefpekeÀ mebmLee Dens.  efle®ee keÀejYeej Gllece jerleerves ®eeueJeeJee DeMeer meceepee®eer DeHes#ee Demeles.  MeeUsleerue JeeleeJejCe efpeJeble Je ®ewlev³eHetCe& DemeeJes, Demes JeeleeJejCb efvecee&Cb keÀjC³ee®eer peyeeyeoejer cegK³eeO³eeHekeÀebJej Demeles.  ³eemeeþer l³eeme kesÀJeU osKejsKe keÀjÀve Yeeiele veener lej MeeUsleerue He´l³eskeÀ IeìkeÀeme ceeie&MoMe&ve keÀjÀve keÀeceeuee efoMee ÐeeJeer ueeieles.  cegK³eeO³eeHekeÀe®es ns osKejsKeer®es Je ceeie&oMe&vee®es keÀe³e& cnCepes®e He³e&Jes#eCe nes³e.  He³e&Jes#eCee®es keÀece He³e&Jes#ekeÀeJejner meesHeefJeues peeles.

He³e&Jes#eCbee®ee DeLe&
           Mew#eefCekeÀ He´efke´À³esceO³es ceeie&oMe&ve keÀjC³ee®eer DeeefCe meceer#eCeelcekeÀ cetu³eceeHeve keÀjC³ee®eer keÀe³e&HeOoleer cnCepes He³e&Jes#eCe nes³e.  Meeues³e He³e&Jes#eCe cnCepes Meeues³e keÀecekeÀepee®es DeY³eememeHetJe&keÀ efvejer#eCe keÀjÀve iegCeoes<e MeesOeCes Je l³eeDeeObejs mebyebefOele ceeie&oMee&ve keÀjCes nes³e.  ³esLse leHeemeCeer Je He³e&Jes#eCe ns oesve Meyo meceeveeLee&ves JeeHejues Deensle.
He³e&Jes#eCee®es He´keÀej-
He´keÀej


 


DeebleefjkeÀ He³e&Jes#eCe                               yeen³ed He³e&Jes#eCe

            DeebleefjkeÀ He³e&Jes#eCe MeeUs®es cegK³eeO³eeHekeÀ Je He³e&Jes#ekeÀ keÀjleele.  yeen³ed He³e&Jes#eCe cenCepes mejkeÀejer DeefOekeÀe-³eebveer kesÀuesues He³e&Jes#eCe nes³e.  ³eeuee®e leHeemeCeer cnCeleele.  ns cegK³eeleë DeO³e³eve-DeO³eeHeve He´efke´À³esHegjles ce³ee&efole Demeles lej yeen³ed He³e&Jes#eCe ns MeeUs®³ee mebHetCe& Debiee®es He³e&Jes#eCe Demeles.  He³e&Jes#eCee®eer He´efke´À³ee ner DeeJeM³ekeÀ DeMeer He´efke´À³ee Deens.



He³e&Jes#eCee®eer GefÎ<ìs
 
                     efJe. DeO³eve He´efke´À³es®ee opee& Jee{efJeCes
 efMe. DeO³eeHeve He´efke´À³es®ee opee& Gb®eeefJeCes                                               veJeefJe®eej, veJeer o=<ìer Je He´sjCee






   GefÎ<ìs
mebmkeÀej , He´³elve Je ceeie&oMe&ve keÀjCes                                                             MeeUs®ee opee& G®eebJeCes                                                                   

mejkeÀejer MeeUe Dens keÀe ns leHeemeCes                    GHeie´neb®es jmeie´nCe keÀjCes Je He´meej keÀjCes



1)           efJeÐeeL³ee&®³ee DeO³e³e³eve He´efke´À³es®ee opee& Jee{efJeCes.
2)           efMe#ekeÀe®³ee  DeO³eeHeve He´efke´À³es®ee peoe& Gb®eeefJeCes.
3)           ceeveJeer OeìkeÀebvee veJee efJe®eej, veJeer od<ìer Je He´sjCee osCes.
4)           Meeues³e GHeke´Àceeletve efJeÐeeL³ee&Jej ®eebieues mebmkeÀej Ie[leerue Demes He´³elve Je ceeie&oMe&ve keÀjCes.
5)           MeeUs®ee opee& Gb®eeJeCes.
6)           mejkeÀejer efve³eceevegmeej Mbe®eeueueer Deens keÀe ns leHeemeCes.
7)           ®eebieu³ee GHeke´Àceeb®es jmeie´nCe keÀjCes Je He´meej keÀjCes.
           Lees[ke̳eele Mew#eefCekeÀ iegCeJellee Jee{efJeCesmeeþer MeeUs®³ee meJe& Debiee®es efvejer#eCe efJe®eej efJeefvece³e,mecem³eeb®ee MeesOe Je GHee³e ³eespevee DeeefCe cetu³eceeHeve ³ee meJe& yeeyeeR®ee DebleYee&Je He³e&Jes#eCee®³ee Gefodo<ìele neslees.

He³e&Jes#eCee®es cenlJe
           He³e&Jes#eCeeves MeeUs®ee opee& Gb®eeJelees.  efMe#ekeÀeceO³es veJeveJeerve GHeke´Àce jeyeefJeC³ee®eer He´sjCee efvecee&Ce keÀjlee ³esles.  Meeues³e DeO³e³eve DeO³eeHevee®ee opee& megOeejlees.  MeeUsceO³es Deevebooe³eer Je mebmkeÀej efveefce&leerme Hees<ekeÀ Demes JeeleeJejCe efvecee&Ce nesles.
He³e&Jes#eCee®eer DeeOegefvekeÀ mebkeÀuHevee
He³e&Jes#eCee®³ee DeeOegefvekeÀ mebkeÀuHevesle ceeie&oMe&ve DeeeqCe efve³eb$eCe ³ee oesvner yeeyeeR®ee meceeJesMe neslees.
De)  ceeie&oMe&ve -  He³e&Jes#ekeÀeme He³e&Jes#eCe keÀjleevee DeveskeÀ GCeerJee DeLeJee oes<e efometve ³esleele.  ³eeotj keÀjCb³eemeeþer ceeie&oMe&veHej met®evee ÐeeeJ³eele DeMber DeHes#ee Demeles.
DeHes#ee ë
·       GHeke´Àce jeyeefJeC³eemebyebOeer
·       Meeues³e Heefjmej mJe®í Deejesi³eoe®eer þsJeC³eemebyebOeer
·       efMemleer mebyebOeer
·       DeeOegefvekeÀ meeOeveeb®³ee JeeHejeefJe<e³eer
·       keÀe³ee&ue³eerve keÀecekeÀepeeefJe<e³eer
·       peceeKe®ee&mebyebOeer
·       Jemeleerie=n, ke´Àer[e, keÀuee Jeiewjs mebyebOeer
·       Mew#eefCekeÀ Je J³eeJemeeef³ekeÀ ceeie&oMe&veeefJe<e³eer.
ye)  efve³eb$eCe -  efve³eb$eCe ne Mbeue³e ³e³eHe´Memevee®ee SkeÀ cenlJee®ee Demee Hewuet Deens.  efve³eb$eCeecegUs MbeUsle keÀe³e& keÀjCee-³ee ceeveJeer IeìkeÀebJej SkeÀ He´keÀej®ee Je®ekeÀ jenlees Je ³eesi³e efoMesves keÀe³e& JnJes cnCetve ns IeìkeÀ He´³elveMeerue jenleele.
·       ceeieerueJe<ee&®es leHeemeCber DenJeeue Heentve l³eeleerue $etìer Je oes<eeb®³ee yeeyeleerle megOeejCee ve Peeu³eeme peeye efJe®eejCes.
·       keÀece ®egkeÀebjevee Meemeve keÀjCes.
·       efMe#ekeÀ DeeHeues owvebefove DeO³eeHeve keÀe³e& Je lelmebyebOeer Flej keÀ³e& meceeOeevekeÀejkeÀ keÀjerle vemeu³eeme l³eebvee cescees osCes, ob[ keÀjCes, HeieejJee{ jesKeCes.
·       He³e&Jes#ekeÀeves Flejebvee oes<e oeKeefJeleevee l³ebevee Heìleerue DeMee jerleerves meebieeJesle.  ceveceeskeÀUer ®e®ee& keÀjeJeer.
·       He³e&Jes#ekeÀe®ee ¢<ìerkeÀesve neskeÀejelcekeÀ nJee.

meceejesHe
efMe#ekeÀ ë  Deepe®³ee efMe#ekeÀ mebIeìvee®es keÀe³e& pejer ce³ee&efole Demeues lejer l³eeb®³ee efJekeÀemeeuee KegHe JeeJe Deens.  nUtnUt efMe#ekeÀeb®es peerJeveceeve megOeejle Deens. DeeefLe&keÀ He´Mve HeÀejmes Yes[meeJele veenerle. Hegjsmes mLew³e& Deeues Deens.  Heieej yeBkeÀeceeHe&Àle Deensle.  mebIeìve MekeÌleer®ee He´YeeJe cnCetve Heg<keÀUMee ceeieC³ee ceev³e nesC³ee®³ee ceeiee&Jej Deensle. lej keÀener ceeieC³ee ceev³e Peeu³ee Deensle.  efMe#ekeÀ mebIeìveebvee nUtnUt efMe#ekeÀeb®³ee J³eeJemeeef³ekeÀ efJekeÀemeemeeþer DeJeOeer efceUt ueeieuee Deens.  YeefJe<³ekeÀeUele ³ee mebIeìvee DeefOekeÀ opexoej HeOoleerves keÀe³e& keÀjleerue DeMeer ef®evns efomet ueeieueer Deensle.
cegK³eeO³eeHekeÀ ë  Lees[ke̳eele cegK³eeO³eeHekeÀe®es l³eefkeÌlecellJe He´YeeJeMeeueer lej nJes®e efMeJee³e l³ee®eer Mew#eefCekeÀ Je J³eeJemeeef³ekeÀ Hee$elee ®eebieueer nJeer.  lemes®e ³ee peyeeyeoe-³ee ³eMemJeerHeCes pees Heej Hee[lees lees®e ³eMemJeer Je kegÀMeue cegK³eeO³eeHekeÀ nes³e.  cegK³eeO³eeHekeÀebvee peyeeyeoe-³ee yejesyej®e keÀener YetefcekeÀener Heej Hee[eJ³ee ueeieleele.
He³e&Jes#ekeÀ ë  MeeUsleerue He³e&Jes#eCee®es keÀece cnCepes®e keÀer Mew#eefCekeÀ He´efke´ÀceO³es ceeie&oMe&ve keÀjCes Je meceer#eCeelcekeÀ cetu³eeceeHeve keÀjCes nes³e.  MeeUsleerue keÀeceebceO³es DeY³eemeHetJe&keÀ efvejer#eCe keÀjÀve iegCeoes<e MeesOeCes Je ceeie&oMe&ve keÀjCes. lemes®e leHeemeCeer Je He³e&Jes#ekeÀ ns oesve Meyo meceeveeLee&ves JeeHejues Deensle.

He´Mve ë
1)     He³e&Jes#ekeÀe®ee DeLe& meebietve He´keÀej keÀesCeles?
2)     MeeUsleerue He³e&Jes#ekeÀe®es GefÎ<ìs keÀesCeleer?
3)     He³e&Jes#ekeÀe®es cenlJe meebiee.
4)     MeeUsleerue He³e&Jes#ekeÀe®es keÀeces Je DeefOekeÀej keÀesCeleer?

GefÎ<ìs Je mHe<ìerkeÀjCes -

%eeve        -      efJeo³eeLeea He³e&Jes#ekeÀe®ee DeLe& meebielees.
DeekeÀueve   -    efJeo³eeLeea He³e&Jes#ekeÀe®eer GefÎ<ìs DeeþJetve Gllej meebielees.
DeefYejÀ®eer -   efJeo³eeLeea He´efleke=Àleer Heentve He³e&Jes#ekeÀ Je cegK³eeO³eeHekeÀ ³eeb®eer ceeefnleer Je keÀe$eCes ieesUe keÀjlees.
cegu³eceeHeve -     efJeo³eeLeeaves He³e&Jes#ekeÀe®eer ceeefnleer mecepegve Iesleueer.

Mew#eefCekeÀ meeOeves -
efMe#ekeÀ He³e&Jes#ekeÀe®eer He´efleke=Àleer Je Deeke=Àleer oeKeefJelees